Książkowe oczarowania i rozczarowania 2019, czyli czytelnicze podsumowanie roku

Czego jak czego, ale czasu na czytanie rok 2019 dał mi sporo. Jak wspominałam w poprzedniej notatce, udało mi się pochłonąć 111 pozycji.  Wg Goodreads, przeciętna oddana przeze mnie ocena to 4,1/5, co oznacza, że w większości były to naprawdę doskonałe lektury.

Jak zwykle są to głównie reportaże i książki popularnonaukowe, ale znalazło się również kilka świetnych pozycji psychologicznych, powieści a także kilka wielotomowych sag.

Jeżeli chodzi o klasykę literatury, przeczytałam w tym roku osiem książek z listy „100 książek, któretrzeba przeczytać”. Były to:

• „Paragraf 22”, Josepha Hellera
• „Trzej muszkieterowie", Alexandra Dumas
• „Krótka historia Czasu", Stephena Hawkinga
• „Gra Endera", Orsona Scotta Carda
• „Biesy”, Fiodora Dostojewskiego
• „Jądro Ciemności”, Josepha Conrada
• „Drakula”, Brama Stoker’a
• "Odyseja", Homera

Najciekawszy autor, z którym zaznajomiłam się w 2019 roku to Miłosz Brzeziński. O jednej z jego książek pisałam już tutaj, ale później zachwycona lekkością pióra i mądrością autora sięgnęłam po kilka kolejnych jego pozycji i każda wydała mi się wartościowa (mimo, że niektóre tezy i porady powtarzają się słowo w słowo, dlatego radzę zrobić przerwę pomiędzy lekturami). O czym mówię?

To „Głaskologia” (jak żyć dobrze z ludźmi a jednocześnie nie dać sobie wejść na głowę), „Życiologia” (jak nie sobie wejść na głowę poprzez mądre zarządzanie czasem) oraz „Biznes, czyli sztuka budowania relacji” (jak budować dobre relacje w biznesie a jednocześnie nie dać sobie wejść na głowę). Nie żałuję ani sekundy poświęconej na każdą z tych książek.

W tym roku na blogu pojawiło się jedynie 19 wpisów. Z braku czasu nie każda świetna książka znalazła sobie należne jej miejsce wśród recenzji. Tym wpisem chciałabym to nadrobić.

Oto najlepsze tegoroczne lektury, których jeszcze nie przedstawiłam Wam na Pozycjach Obowiązkowych:

"Prawiek i inne czasy" Olga Tokarczuk

Kiedy Olga Tokarczuk dostała nagrodę Nobla, zapytałam na Facebooku, jaka jest wasza ulubiona książka tej autorki. Na zmianę padały tytuły: „Bieguni” oraz „Prawiek i inne czasy”. „Biegunów” miałam już za sobą i byłam zachwycona, czym prędzej sięgnęłam zatem po „Prawiek”. I przepadłam.

Prawiek to malutka Polska wioska. Trafiamy do niej tuż przed pierwszą wojną światową i obserwujemy życie jej mieszkańców przez kolejnych kilkadziesiąt lat.

To książka, którą można odbierać w wielu wymiarach. Jako sagę rodzin Niebieskich i Boskich, jako przypowieść o miłości, przemijaniu, śmierci ale też jako magiczną metaforę… stworzenia i upadku świata.

Historia Polski, która siłą rzeczy wdziera się do wioski pozostawia tylko nikły ślad na kartach powieści. To zdecydowanie bardziej rzecz o ludziach i ich zmaganiach z rzeczywistością.

Ale nawet to nie jest istotne przy odbiorze tej pozycji. Nie wydarzenia historyczne, nie dzieje mieszkańców Prawieku. Istotny jest spokój bijący z tej lektury. Ona płynie. Czytając tę książkę po prostu zanurzyłam się w czas. Bez walki. Żadne zmagania nie mają sensu bo czas i tak upłynie. Miłości przeminą, domy się zawalą, imperia upadną. Ale u Tokarczuk nie jest to wcale powód do smutku. Raczej do refleksji i… właśnie spokoju.  

"Prawiek i inne czasy", Olga Tokarczuk

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Liczba Stron:    300

Kategoria:         literatura piękna

„Laleczki skazańców. Życie z karą śmierci” Linda Polman

Married While Incarcerrated – poślubieni w trakcie trwania wyroku. Tak określa się pary, których miłość narodziła się wtedy, gdy on był już skazany na karę śmierci i odbywał wyrok.

Fascynujący reportaż, w którym autorka stara się znaleźć odpowiedź na pytanie: co kieruje kobietami, które szukają na forach takich mężczyzn, spotykają się z nimi i decydują się na ślub? Czy naprawdę można pokochać mordercę?

Ale to nie tylko reportaż o zakochanych(?) kobietach. To także traktat o wieloletnim sporze pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami najsroższej z kar. O kolekcjonerach murdelabiliów  i o życiu w celi śmierci.

Autorka pokazuje jak działa wymiar sprawiedliwości w USA, o różnicach pomiędzy poszczególnymi stanami, które pokazują, że nie są one aż tak zjednoczone jak chciałyby być.

Reportaż wywarł na mnie ogromne wrażenie przede wszystkim dzięki braku stronniczości dziennikarki. Bohaterowie to bezwzględni mordercy czy ofiary bezdusznego systemu? Jak daleko możemy posunąć się w wymierzaniu kary – my „ci dobrzy”, aby nie stracić człowieczeństwa? A tytułowe „laleczki” – godne pożałowania naiwniaczki czy kobiety o ponadprzeciętnej empatii?

Nawet jeśli masz ugruntowane zdanie, ta lektura namiesza ci w głowie. I za to ją cenię.

"Laleczki skazańców", Linda Polman

Wydawnictwo: Czarne

Tłumaczenie:    Małgorzata Wożniak-Diederen

Liczba Stron:    208

Kategoria:         literatura faktu

„Gra Endera” Orson Scott Card

Wbrew pozorom lubię fantastykę. Uważam, że niewiele jest naprawdę dobrych książek z tej dziedziny, dlatego rzadko pojawia się ona na blogu, ale jeżeli już jest to zazwyczaj na bardzo wysokich miejscach.

Przez ostatnie lata początki listy okupował mój ukochany Stanisław Lem, tym razem jednak musiał ustąpić Marcie Kisiel, o której pisałam tutaj i światowej klasyce literatury – „Grze Endera” Orsona Scotta Carda.

„Gra Endera” dzieje się w świecie, w którym Ziemia przygotowuje się do walki z Robalami. Kandydaci na dowódców wojsk, mających je pokonać trafiają na szkolenie do specjalnej szkoły. Jest wśród nich również Ender Wiggins zdecydowanie wyróżniający się spośród uczniów.

Początkowo książka to po prostu dobre czytadło. Czytelnik natychmiast zżywa się z postaciami i jak najszybciej chce poznać ich dalsze losy. Ale dopiero zakończenie sprawia, że pozycja nabiera innego wymiaru i zostaje w nas na długo. Ostatnie kilka stron łamie serca lecz jednocześnie daje nadzieję.

Nadzieję, którą chcesz zatrzymać sięgając po kolejne i kolejne tomy, a sięgniesz po nie na pewno. Kto raz wejdzie w świat Endera, nie będzie chciał go szybko opuścić.  

"Gra Endera", Orson Scoll Card

Wydawnictwo: Prószyński i s-ka

Tłumaczenie:    Piotr W. Cholewa

Liczba Stron:    328

Kategoria:         fantastyka

A tutaj cała lista uszeregowana od książki najlepszej do najsłabszej. Tam, gdzie było to możliwe, dodałam link do recenzji (zielone tytuły). A zatem:

10 punktów - arcydzieło

"Prawiek i inne czasy", Olga Tokarczuk; literatura piękne

"Laleczki skazańców. Życie z karą śmierci", Linda Polman; literatura faktu

"Błoto słodszeniż miód. Głosy komunistycznej Albanii", Małgorzata Rejmer ; literatura faktu 

"Gra Endera", Orson Scott Card

"Cynkowi chłopcy", Swietłana Aleksijewicz

9 punktów - wybitna

"Pierwsze słowo", Marta Kisiel ; fantastyka

"Historia twojegożycia", Ted Chiang; fantastyka/filozofia

"Nie ma", Mariusz Szczygieł ; literatura faktu

"Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka", Swietłana Aleksijewicz; literatura faktu

"Czarnobylskamodlitwa. Kronika przyszłości", Swietłana Aleksijewicz   ; literatura faktu

"Awantury na tle powszechnego ciążenia", Tomasz Lem ; biografia

"Życie na miarę. Odzieżowe niewolnictwo", Marek Rabij; literatura faktu

"Bieguni", Olga Tokarczuk; literatura piękna

"O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu", Haruki Murakami; literatura faktu

"Rejwach", Mikołaj Grynberg; zbiór opowiadań

8 punktów - rewelacyjna

"Wiek niewinności", Edith Wharton; romans

"Małe życie", Hanya Yanagihara; powieść obyczajowa         

"Cień burzowych chmur" (Spacer Aleją Róż, #1), Edyta Świętek; powieść obyczajowa

"Kosmicznedziewczyny. 50 historii niezwykłych kobiet, które przyczyniły sie do podbojukosmosu", Libby Jackson; biografie

"Kwiaty w pudełku. Japonia oczami kobiet." , Karolina Bednarz; literatura faktu

"Oto Pavel. Pod powierzchnią" , Aleksander Kaczorowski ; literatura faktu

"Żona enkawudzisty. Spowiedź Agnessy Mironowej", Mira Jakowienko ; literatura faktu    

"Sześć pięter luksusu. Przerwana historia Domu Braci Jabłkowskich", Cezary Łazarewicz; literatura faktu          

"Głaskologia. Faktyczne reguły motywowania i rozumienia motywacji", Miłosz Brzeziński; poradnik 

"Życiologia czyli o mądrym zarządzaniu czasem", Miłosz Brzeziński; poradnik

"Władza absolutna" (W kręgach władzy, #3), Remigiusz Mróz; thriller

"Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową", Ziemowit Szczerek; literatura faktu

"Nocni wędrowcy", Wojciech Jagielski; literatura faktu

"Mózg chce więcej. Dopamina. Naturalny dopalacz", Daniel Z. Lieberman ; literatura popularnonaukowa 

"Kuba-Miami. Ucieczki i powroty", Joanna Szyndler; literatura popularnonaukowa

7 punktów - bardzo dobra

"Stąd do wieczności", James Jones; literatura wojenna

"Nóż", Jo Nesbo; kryminał (seria o Harrym Hole #12)
"Łąki kwitnące purpurą" (Spacer Aleją Róż, #2), Edyta Świętek; powieść obyczajowa

"Decameron", Giovanni Boccaccio; literatura piękna

"Sonnenberg", Krzysztof Varga; literatura piękna 

„Drakula”, Bram Stoker; horror

"Rekin z parku Yoyogi", Joanna Bator; felietony, reportaż

"Biznes CZYLI SZTUKA BUDOWANIA RELACJI", Miłosz Brzeziński; poradnik

"Mówca umarłych" (cykl Endera),  Orson Scott Card; fantastyka

"Szarańcza", Gabriel Garcia Marquez; literatura piękna

"Paragraf 22", Joseph Heller; wojenna         

"Becoming", Michelle Obama; biografia 

"Tajemnice Korei Północnej. Prywatny handel, trendy w modzie, obozy pracy, dysydenci i uciekinierzy", Daniel Tudor; literatura faktu

"Teoria opanowania trwogi", Tomasz Organek ; powieść sensacyjna

"Starcie królów" (Pieśń lodu i ognia #2), George R.R. Martin; fantastyka

"Turysta polski w ZSRR", Juliusz Strachota ; reportaż

"Rumunia. Podróże w poszukiwaniu diabła", Michał Kruszona; literatura faktu

 "Księga Diny" (trylogia Diny, cz. 1), Herbjørg Wassmo; powieść obyczajowa

"Syn Szczęścia" (trylogia Diny, cz. 2), Herbjørg Wassmo; powieść obyczajowa

"Dziedzictwo Karny" (trylogia Diny, cz. 3), Herbjørg Wassmo; powieść obyczajowa

"Inni ludzie", Dorota Masłowska ; powieść obyczajowa

"Krótka historia czasu", Stephen Hawking; literatura popularnonaukowa

"Łaska", Anna Kańtoch ; kryminał

"Pan Lodowego ogrodu Tom 1", Jarosław Grzędowicz; fantastyka

"Pan Lodowego ogrodu Tom 2", Jarosław Grzędowicz; fantastyka

"Pan Lodowego ogrodu Tom 3", Jarosław Grzędowicz; fantastyka

"Pan Lodowego ogrodu Tom 4", Jarosław Grzędowicz; fantastyka

"Nietoperz i suszone cytryny", Marcin Meller ; zbiór felietonów

"Zwyczajne pakistańskie życie", Joanna Kusy; literatura faktu

"Biesy", Fiodor Dostojewski; literatura piękna

"Bluzgaj zdrowo. O pożytkach z przeklinania", Emma Byrne ; literatura popularnonaukowa

"Pozwólcie pieskom przyjść do mnie", Bolesław Chromry ; powieść obyczajowa 

"Ross Poldark" (saga rodziny Poldarków #1), Graham Winston; powieść obyczajowa

"Plusy i minusy", Stefan Buijsman ; literatura popularnonaukowa

"Ender na wygnaniu" (cykl Endera), Orson Scott Card ; fantastyka

"Ucho igielne", Wiesław Myśliwski; literatura piękna

"Ja, pustelnik. Autobiografia", Piotr Pustelnik ; autobiografia

6 punktów - dobra

"Wywiad z wampirem", Anne Rice; horror

"Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży", Phillip Pullman; baśnie

"Śledztwo", Stanisław Lem; kryminał

"Metro 2033", Dmtry Głuchowski; fantastyka

"Ludzie. Krótka historia o tym, jak spieprzyliśmy wszystko", Tom Phillips ; literatura popularnonaukowa 

"Cwaniary, Sylwia Chutnik"; powieść obyczajowa

"Trzej muszkieterowie", Alexander Dumas; przygodowa

"Odyseja", Homer; literatura piękna

"Kontra" (Inwazja, #3), Wojtek Miłoszewski ; sensacja

"Patrick Melrose Tom 1: Nic Takiego, Złe wieści and Jakaś nadzieja "(Patrick Melrose #1-3), Edward St. Aubyn ; powieść obyczajowa 

"Patrick Melrose: Mleko Matki/ W końcu", Edward St. Aubyn ; powieść obyczajowa

"Frankenstein w Bagdadzie", Ahmed Saadawi ; literatura piękna

"Potop", Salcia Hałas ; literatura piękna

"Prymityw. Epopeja narodowa", Marcin Kołodziejczyk ; powieść obyczajowa

Niemiec. Wszystkie ucieczki Zygfryda, Włodzimierz Nowak; literatura faktu
"Uniesienie", Stephen King; thriller

"Małe ogniska", Celest Ng ; powieść obyczajowa

"Kopalnie talentów. Jak odkryć i rozwinąć talent u siebie i u innych", Rasmus Ankersen; psychologia/poradnik

"Elon Musk. Wizjoner z Doliny Krzemowej", Łukasz Tomys ; biografia

5 punktów - przeciętna

"Drzewa szumiące nadzieją" (Spacer Aleją Róż, #3), Edyta Świętek; powieść obyczajowa

"Skandynawski sekret. 10 prostych rad, jak żyć szczęśliwie i zdrowo", Bertil Marklund ; poradnik

"Kalsarikanni, czyli sztuka relaksu po fińsku",  Miska Rantaten; poradnik 

"Bezsenność w czasie karnawału", Janusz Głowacki, literatura piękna

"Kurtyka. Sztuka Wolności", Bernadette McDonald, biografia

"Królestwo", Szczepan Twardoch 
"Szeptacz", Alex North, thriller           
"Kredziarz", C.J. Tudor, thriller

4 punkty - może być           

Ta, która musi umrzeć (seria Millenium #6), David Lagercrantz,

"Kuba Wojewódzki. Nieautoryzowana autobiografia", Kuba Wojewódzki ; autobiografia 

"Bella Germania", Daniel Speck , powieść obyczajowa

"Czerwona jaskółlka", Jason Matthews, powieść szpiegowska/sensacyjna

3 punkty - słaba

"Radiota, czyli skąd się biorą niedźwiedzie", Marek Niedźwiecki ; autobiografia   

"Krzysztof Kolumb", James Fenimore Cooper; powieść przygodowa

"Szarość miejskich mgieł" (Spacer Aleją Róż, #4), Edyta Świątek; powieść obyczajowa

"Martwa jesteś piękna", Belinda Bauer ; thriller

"Złota klatka", Camilla Läckberg

"Kumpel. O Komedzie, Zośce i innych", Tomasz Lach; biografia 

"Sejf", Ryan Gattis ; thriller

"Wojownik słońca. Magiczna wyprawa na kraniec wszystkiego", Beata Pawlikowska; nie wiadomo co

"Sherlock Holmes - Odcienie Czerni", Adam Chyliński; kryminał

2 punkty - bardzo słaba

"Powiew ciepłego wiatru" (Spacer Aleją Róż, #5), Edyta Świątek; powieść obyczajowa

"Droga Wilka z Wall Street", Jordan Belfort; poradnik

1 punkt - beznadziejna

"Czerwony Szkwał", Tomasz Hildebrandt, powieść sensacyjna 

"Goniąc czarne jednorożce. Jak polski Wilk z Wall Street został afrykańskim terrorystą", Marek Zmysłowski; autobiografia

A jakie były Wasze zachwyty i rozczarowania ad 2019?